Educatieprogramma Op hoop van zegen

OP HOOP VAN ZEGEN EDUCATIE PROGRAMMA

Het Stuk

Een kleine vissersgemeenschap in Katwijk, de vissers zitten er gevangen tussen de zee en de vissersrederijen. Kniertje is een van de vissersvrouwen die haar man en twee oudste zonen heeft verloren op zee. Haar twee jongste zonen Geert en Barend staan op het punt om aan te monsteren bij het schip ‘Op Hoop van Zegen’ van reder Bos. Barend is bang en weigert, maar wordt gedwongen mee te gaan. Geert, die net uit de gevangenis is en oneervol ontslagen uit het leger, gaat ook aan boord. Wanneer een paar weken later een zware storm woedt en de vrouwen en oude mannen bij elkaar zitten, vrezen zij voor hun mannen en zonen op zee. Om hun gedachten te verzetten vertellen ze elkaar spannende vissersverhalen. Maar na de storm neemt hun eigen verhaal een sombere wending als het lijk van Barend aanspoelt. De ‘Op Hoop van Zegen’ heeft schipbreuk geleden. Iedereen aan boord is dood. Reder Bos krijgt zijn verzekeringsgeld. De vrouwen een aalmoes.

“De vis wordt duur betaald.”

Onze Bewerking

In de dialogen van dit prachtig geschreven repertoire toneelstuk van Herman Heijermans lijkt het alsof je het zeewater tegen de plinten hoort klotsen. Heijermans gebruikt het Katwijks dialect, waar bruutheid en directheid in doorklinken. In onze bewerking hebben we dit taalgebruik, dat bij ons een overlevingsmodus oproept, behouden. Wel is het stuk in de aanloop en afwikkeling ingekort. Ons doel is het verhaal zo te vertellen, dat er geen woord te veel gezegd wordt. Dit stuk dat meer dan 120 jaar oud is, is maatschappelijk actueel via thema’s als klimaat, systematisch economische onderdrukking en toxische mannelijkheid. Dit komt naar voren in de hedendaagse zeeverhalen die we aan het middelste deel toevoegen, zoals die uit ‘De jungle op zee’ van Ian Urbina en de podcast ‘Containerbegrippen’ van de Correspondent.

Thema’s: Hoop, Klimaat, Ondernemerschap, Realisme (kunststroming), Systematische Economische Onderdrukking, Toxische Mannelijkheid.

Workshops

“Op Hoop van Zegen” is niet alleen een actueel stuk, het heeft ook een belangrijke positie in de Nederlandse Kunst- en Theatergeschiedenis, en geeft een goed beeld van het Realisme van de eind 19e en begin 20ste eeuw. Daarom is de voorstelling uitermate geschikt voor een educatief randprogramma op zowel praktijk als theoretisch niveau. We bieden dan ook twee verschillende soorten workshops aan, die los of als combinatie te boeken zijn. Hieronder worden de workshops beknopt omschreven.

De workshops die Dood Paard aanbieden worden, op uw eigen locatie, gegeven door onze ervaren theaterdocenten. Wij zijn ervan overtuigd dat geen school of klas hetzelfde is, daarom zijn we altijd flexibel in de inhoudelijke vormgeving van de workshops die we aanbieden en denken we graag mee hoe we een workshop zo goed mogelijk kunnen laten aansluiten op het lesprogramma. Onze workshops staan in het teken van de vijf kerndoelen zoals deze staan omschreven in de “Karakteristieken en Kerndoelen voor het Voortgezet Onderwijs” van het SLO. Workshops van Dood Paard worden ontwikkeld voor, en aangeboden in combinatie met het bezoek aan onze voorstellingen. Bij zo’n voorstellingsbezoek is het, in overleg, ook mogelijk om een voor- of nagesprek met de makers aan te vragen.

Doelgroepen: leerlingen van alle leerniveaus, VMBO, HAVO, VWO. Aansluitend op vakken zoals CKV, Nederlands, Maatschappijleer, Geschiedenis, Kunstgeschiedenis, Drama/Theater.

Workshop 1: Op Hoop van Zegen op de Planken Duur: 1 tot 2 lesuren van 45 minuten.

Doel: kennismaking met het spelen en maken van theater.

Wanneer: onder schooltijd, ter voorbereiding of ter nazorg.

Deze workshop kan ingezet worden als voorbereiding van het voorstellingsbezoek, of als nazorg na het zien van de voorstelling. Ze is een introductie in het zelf spelen en maken van theater, met in acht neming van eventuele ervaring uit andere lessen. Leerlingen leren zich te verplaatsen in een personage, zich te presenteren in een theatrale vorm, en een creatieve invulling te geven aan een theatertekst. De teksten die gebruikt worden voor deze workshop komen uit onze bewerking van “Op Hoop van Zegen” en de leerlingen krijgen de kans om deze teksten zelf uit te voeren in een korte presentatie. Naast het praktijk-gedeelte is er ruimte om de leerlingen voor te bereiden op het stuk, of voor een korte nabespreking van de voorstelling.

Kosten: € 250,- exclusief btw, per klas.

Workshop 2: Op Hoop van Zegen, een duik in de verdieping. Duur: 1 tot 2 lesuren van 45 minuten.

Doel: kennismaking met het Realisme in Nederlandse Kunst uit de 19e en 20ste eeuw, verdieping in de thematiek en actualiteit van “Op Hoop van Zegen” in de enscenering van Dood Paard, en tekstbehandeling.

Wanneer: onder schooltijd, bij voorkeur ter voorbereiding.

Deze workshop is het meest effectief ter voorbereiding van het bezoek aan de voorstelling en biedt leerlingen handvaten om tot een diepere laag van de voorstelling door te dringen. De workshop bestaat uit een kort college, afgewisseld met klassikale gesprekken en een close-reading van de theatertekst.

In een open, Socratisch gesprek worden de thema’s van “Op Hoop van Zegen” behandeld, wordt er nagedacht over het actueel belang van de voorstelling, en worden de leerlingen uitgedaagd tot het vormen van een eigen mening rondom de thematiek. Er wordt aandacht besteed aan de historische waarde van de tekst, de geschiedenis van het stuk zelf, en de tijdsperiode waarin Heijermans het schreef. In de interactieve afsluiting van deze workshop wordt de tekst zoals deze in de voorstelling wordt gebruikt ingezet als case-study voor een close-reading.

TIP: We willen graag onder uw aandacht brengen dat deze workshop uitermate geschikt is voor vierdejaars VWO-leerlingen. Deze workshop sluit namelijk goed aan op de examenstof voor het vak Kunst (algemeen) van het Centraal Examen 2027, te weten: Cultuur van Romantiek en Realisme in de 19e eeuw.

Prijs: € 250,- exclusief btw, per klas.

Combinatie-workshop

Als u ervoor kiest om een klas de volle ervaring in de vorm van beide workshops aan te bieden geldt de minimale duur 2*2 lesuren van 45 minuten. Dit kan voor de voordeel-prijs van € 400,- exclusief btw, per klas.

Bij vragen graag bellen of mailen naar :

Jurgen Walch, Afdeling Educatie Toneelgezelschap Dood Paard
Zuiderzeeweg 47 1095 KX Amsterdam
t: +31 6 308 78 300
jurgenwalch@doodpaard.nl