Contextprogramma bij Doctor Faustus

Dood Paard en dramaturg/programmamaker Florian Hellwig organiseren iedere donderdag een voorgesprek. Hellwig interviewt verschillende gasten over thema’s uit de voorstelling en rondom de Faust-mythe zoals: magie, religie, seksualiteit en moraal en koppelen die aan ervaringen en expertises van onze gasten en aan het leven van nu.

Voorgesprekken terugluisteren? Dat kan op Spotify of via de Anchor-app.

Magie speelde in de Arabische cultuur in de middeleeuwen een belangrijke rol en deze magie was in de tijd van Marlowe van grote invloed op de Europese christelijke samenleving. En seksualiteit is iets van alle tijden en mensen. Hoe samenlevingen met seksualiteit omgaan zegt iets over de maatschappelijke orde, over moraal en macht.

Faust is een middeleeuwse mythe uit de 16e eeuw die door de decennia en eeuwen heen telkens weer tot de verbeelding weet te spreken. De historische Faust was geen voorbeeldige academicus maar een charlatan en kwakzalver die groots en meeslepend kon vertellen. De academische kringen verfoeiden hun vermeende collega omdat die niet wetenschappelijk en objectief was. Faust representeerde de opstandige geest tegen het feodalisme. De magie van Faust werd gezien als een mentale, spirituele kracht die haaks stond op de heersende morele orde, ja zelfs als een duivelse verschijning. Het volksverhaal was de inspiratie voor de tragedie die Christopher Marlowe in 1588 schreef.

Wij gaan de Faust-mythe en Doctor Faustus met behulp van onze gasten vanuit verschillende perspectieven bekijken, bevragen en contextualiseren.

MARLISA DEN HARTOG – Luister terug
Marlisa den Hartog is historicus en mediëvist aan de Universiteit van Leiden. Zij onderzoekt seksualiteit in de Italiaanse Renaissance. In 2016 won zij De Volkskrant-IISG Scriptieprijs voor geschiedenis met haar onderzoek naar seksualiteit in het laat-middeleeuws Italië: The pleasure that is taken in bed. Perceptions of sexual desire and sexual identity in Italy, 1450-1500. In haar eerdere onderzoek ‘Van Bismallah tot Simsalabim’ (2014) reflecteert den Hartog over de invloed van de Arabische-Islamitische magie op de Europees-christelijke magie. Deze invloed wordt onderzocht aan de hand van een analyse van magische handboeken zoals de Picatrix. Wat was de functie van de magie in de Arabische wereld en Europa? In welke context werd magie toegepast? Wat zegt dat over de maatschappelijke orde en moraal en de omgang met seksualiteit?

ABDELKADER BENALI – Luister terug
Abdelkader Benali is schrijver en tv-presentator. Hij schrijft romans, verhalen en essays, toneelstukken en theaterprogramma’s. Zijn literaire werk werd met meerdere prijzen onderscheiden waaronder de Libris Literatuurprijs in 2003 voor zijn roman ‘De Langverwachte’. Benali schrijft onder meer over reizen, literatuur en geschiedenis. In 2020 schreef hij het essay voor de Maand van de Geschiedenis. Hoe kijken we volgens hem naar geschiedenis en wat vertellen ons historische en literaire verhalen? Wat is het belang van verhalen, en waarom zijn verhalen nodig, ongeacht het werkelijk is gebeurd of werd verzonnen? Oost/West is een terugkerend thema in Benali’s teksten. Hoe leest hij ‘Faust’? Zijn er equivalenten van de Faust-figuur of vergelijkbare ‘avonturen’ aan te wijzen in de Arabische Letterkunde zoals bijvoorbeeld de wereldreis die Doctor Faustus maakt?

ZEHRA HANDAN AYDIN – Luister terug
Zehra Handan Aydin heeft de afgelopen 20 jaar gewerkt als leidinggevende binnen verschillende organisaties. De laatste 3 jaar is ze getraind als sex, love and relationship coach voor vrouwen over de hele wereld. In 2020 begon zij een serie in het Amsterdamse Plein Theater ‘Amsterdam Talks Seks!’ waarin verschillende facetten van seksualiteit worden belicht. De ‘moraliteit’ Doctor Faustus gaat over Faustus’ pact met de duivel dat hem toegang geeft tot de zwarte magie die hij vooral gebruikt om zijn eigen lusten en verlangens te bevredigen. Het stuk van Marlowe zit vol seksuele toespelingen, verlangens en lust. Vanwege zijn religieuze en morele opvattingen werd Marlowe in zijn tijd verketterd.

Hoe voeren we nu het gesprek over seksualiteit? Zijn we daadwerkelijk vrijer geworden dan in de late 16e eeuw? Welk beeld van seksualiteit hebben we vandaag de dag en wat zegt dat eigenlijk over onze huidige moraal, macht en over taboes?

• Donderdag 10 juni, 19.00 uur: historica Marlisa den Hartog
• Donderdag 17 juni, 19.00 uur: schrijver Abdelkader Benali
• Donderdag 24 juni, 19.00 uur: seksuoloog Zehra Handan Aydin

Iedereen die een ticket koopt voor Doctor Faustus, krijgt ook meteen een reserveringslink voor de voorgesprekken. Het is dus bij de ticketprijs inbegrepen, en bezoekers kunnen ervoor kiezen op verschillende dagen naar het voorgesprek en de voorstelling te gaan.